Cơ bản về điều trị HIV, AIDS

Author: Bs. Nguyễn Thị Ngọc Minh

Post date:

Khi nào thì dùng thuốc điều trị HIV?
Những thuốc HIV nào được dùng điều trị HIV?
Các nguy cơ - nguy hại khi dùng thuốc HIV là gì?
Tương tác thuốc
Kháng thuốc
ART là gì?
Chi phí điều trị HIV?

 Điều trị HIV AIDS vẫn đang là vấn đề được nghiên cứu với nhiều câu hỏi chưa được giải quyết.
Hiện chưa có thuốc điều trị HIV tuy nhiên có nhiều phương án khác nhau giúp cho người nhiễm HIV có thể sống khỏe mạnh hơn, sống lâu hơn.
Việc dùng thuốc hàng ngày kết hợp xét nghiệm kiểm tra thường xuyên để kiêm soát tốt virus sẽ làm chậm quá trình chuyển HIV sang AIDS, kéo dài quá trình lên nhiều năm.

1. Tại sao phải điều trị HIV - Hội chứng suy giảm miễn dịch ở người?

HIV có thể lan truyền qua nhiều con đường khác nhau, AIDS là giai đoạn cuối và là giai đoạn bệnh trầm trọng nhất của nó.
HIV - virus gây suy giảm miễn dịch người sẽ phá hủy tế bào CD4, Tế bào CD4 là tế bào ngăn chặn sự nhiễm khuẩn trong hệ thống miễn dịch của người. Mất - giảm số tế bào CD4 làm giảm khả năng chống chọi của người với các loại nhiễm khuẩn và các bệnh ung thư liên quan HIV.

Thuốc điều trị HIV giúp:
Giảm số lượng virus HIV trong cơ thể từ đó làm giảm và ngăn ngừa nguy cơ chuyển HIV sang AIDS.
Giúp người có HIV sống khỏe mạnh và lâu hơn.
Giảm nguy cơ lây nhiễm HIV cho người khác đến 96%
 
Thiếu sự điều trị đúng đắn, hầu hết HIV sẽ chuyển thành AIDS nhanh chóng đồng thời tuổi đời của người bệnh sẽ ngắn hơn nhiều so.
Một số bạn khi biết rằng mình đã có HIV và xét nghiệm HIV dương tính nhưng lại lo sợ việc điều trị HIV vì lo rằng sẽ lộ thông tin và tốn kém trong quá trình điều trị; đừng lo lắng về điều đó. Khi điều trị HIV bạn mang lại cơ hội sống thứ 2 cho mình và cuộc sống của người điều trị HIV về mặt sức khỏe không quá khác so với người thường. Các thông tin cá nhân của bạn được pháp luật bảo vệ, chi phí điều trị HIV được hỗ trợ thông qua bảo hiểm y tế. Nếu bạn không có bảo hiểm y tế bạn sẽ được hỗ trợ điều trị 2 tháng trong thời gian chờ mua bảo hiểm y tế.

2. ART là gì?
Thuốc dùng để điều trị HIV được gọi là ART.

ART - antiretroviral therapy nghĩa là liệu pháp kháng virus là thuốc HIV dùng điều trị nhiễm virus HIV.
Bạn có thể cơ bản hiểu là khi dùng thuốc virus HIV trong cơ thể sẽ bị hạn chế nhân lên, kìm hãm cho đến ít nhất có thể, Việc đếm virus được thông qua xét nghiệm tải lượng virus. Số lượng Virus trong cơ thể càng ít thì được coi là điều trị thành công cao từ đó cũng làm tăng chất lượng cuộc sống cho người đang điều trị.
Người điều trị thuốc HIV sẽ kết hợp dùng thuốc và chế độ ăn uống tạo chế độ điều trị HIV hàng ngày - HIV regimen.
Có nhiều loại thuốc khác nhau thuộc ART và chúng được xếp vào 6 nhóm chính. Mỗi nhóm tham gia chống lại HIV với nhiều cách khác nhau.
Sự lựa chọn nhóm thuốc phụ thuộc nhiều yếu tố trong đó quan tâm đến tác dụng phụ và tương tác giữa các thuốc, thường là 3 nhóm thuốc điều trị HIV và ít nhất là 2 nhóm thuốc khác. Sự kết hợp của nhiều thuốc nhằm tăng hiệu quả dùng thuốc và giảm cơ hội kháng thuốc.



3. Khi nào thì dùng thuốc điều trị HIV?
ART là thuốc được khuyến khích dùng ở tất cả những người nhiễm HIV càng sớm càng tốt. Đặc biệt là những người có các tình trạng như mang thai, AIDS và đang mắc các bệnh cơ hội khác của HIV và AIDS.

 
4. Các nguy cơ - nguy hại khi dùng thuốc HIV là gì?
Những nguy cơ trong điều trị với ART bao gồm những tác dụng không mong muốn của thuốc, những tương tác giữa các thuốc điều trị HIV và tương tác ART với các thuốc khác.
  • Việc không tôn trọng điều trị - sử dụng thuốc uống thuốc không đúng giờ không theo hướng dẫn sẽ dẫn đến sự kháng thuốc và thất bại trong điều trị.
  • Tác dụng phụ không mong muốn khi dùng thuốc điều trị HIV phụ thuộc vào loại thuốc và người dùng thuốc.
  • Mỗi người dùng thuốc điều trị HIV có thể có những tác dụng phụ khác nhau.
  • Các tác dụng  như đau đầu, mệt mỏi thường không quá nghiêm trọng.
  • Những tác dụng khác có thể gây nguy hiểm đến tính mạng như phồng rộp lưỡi, họng, hủy hoại tế bào gan cần được lưu ý và theo dõi y tế chặt.

Để tìm hiểu chi tiết về các tác dụng phụ của thuốc HIV và cách giải quyết vấn đề xin đọc thêm tại bài Thuốc điều trị HIV và tác dụng phụ.

Tương tác thuốc điều trị HIV.
Trong chế độ dùng thuốc điều tị HIV sẽ có  tương tác giữa các thuốc điều trị HIV.
Các tương tác thuốc có thể làm giảm tác dụng của thuốc điều trị hoặc làm tăng tác dụng phụ của thuốc điều trị HIV.

5. Kháng thuốc điều trị HIV.
Khi virus HIV nhân bản sinh sôi trong cơ thể người đôi khi chúng sản sinh ra các chủng biến dị, tạo ra các chủng khác nhau của virus HIV. Khi đó có thể dẫn đến sự kháng thuốc điều trị HIV.
Các thuốc điều trị HIV hiện tại có thể sẽ không ảnh hương đến các chủng mới, nhờ sự kháng thuốc từ đó làm cho chủng kháng thuốc nhanh chóng sinh sôi và HIV phát triển mạnh hơn.
Chế độ dùng thuốc và sinh hoạt không tuân thủ điều trị sẽ có khả năng làm tăng nguy cơ kháng thuốc dẫn tới thất bại cho điều trị.
6. Điều trị HIV có tốn tiền không?
Điều trị HIV ở Việt Nam đang được hưởng bảo hiểm y tế và bạn sẽ được hỗ trợ tối đa trong quá trình điều trị.
Nếu bạn không có bảo hiểm y tế thì điều trị HIV của bạn sẽ vẫn được hỗ trợ chi phí trong vòng 2 tháng khi, là khoảng thời gian chờ và bạn có thể mua bảo hiểm y tế.
Người điều trị HIV có quyền được giữ bí mật cá nhân bởi các tổ chức.
Người nhiễm HIV hiện nay có cộng đồng sống và quan tâm lẫn nhau, vẫn có một cuộc sống bình thường với nhiều cơ hội để vươn lên làm giàu và hạnh phúc. Hãy suy nghĩ tích cực bạn ạ.

Dịch và viết
BS.Ng.T.Ngọc Minh
 
    From the Department of Health and Human Services: Guidelines for the Use of Antiretroviral Agents in Adults and Adolescents Living with HIV
    From the Department of Veterans Affairs: Treatment Decisions for HIV
    From the National Institute of Allergy and Infectious Diseases: HIV/AIDS Treatment