Bệnh Ménière - Sũng nước mê nhĩ

Bệnh Ménière là gì?

Bệnh Ménière là một rối loạn của tai trong, gây chóng mặt nghiêm trọng (chóng mặt), ù tai (ù tai), giảm thính lực và có cảm giác đầy tai hoặc nghẹt mũi. Bệnh Ménière thường chỉ ảnh hưởng đến một bên tai.
Bệnh Meniere có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng nó thường bắt đầu từ độ tuổi thanh niên đến trung niên. Đây được coi là một tình trạng mãn tính, nhưng các phương pháp điều trị khác nhau có thể giúp làm giảm các triệu chứng và giảm thiểu tác động lâu dài đến cuộc sống của bạn.

Triệu chứng bệnh Meniere

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Meniere bao gồm:
Các đợt chóng mặt lặp đi lặp lại. Bạn có cảm giác quay cuồng , như là căn phòng đang xoay quanh bạn. Chóng mặt bắt đầu và dừng lại một cách tự nhiên. Các đợt chóng mặt xảy ra mà không có dấu hiệu báo trước và thường kéo dài từ 20 phút đến vài giờ, nhưng không quá 24 giờ. Có thể có chóng mặt nghiêm trọng gây buồn nôn.
Mất thính lực. Mất thính lực trong bệnh Meniere có thể đến và biến mất, đặc biệt là từ rất sớm. Cuối cùng, hầu hết mọi người đều bị mất thính giác vĩnh viễn.
Ù tai (ù tai). Ù tai là cảm nhận thấy âm thanh như tiếng chuông, vo ve, gầm rú, huýt sáo hoặc rít trong tai của bạn.
Cảm giác đầy tức trong tai. Những người bị bệnh Meniere thường cảm thấy có áp lực trong tai, cảm giác đầy, tức sâu bên trong tai.

Trong một đợt tấn công của bệnh Ménière, bạn có thể:

• Cảm thấy chóng mặt kèm theo cảm giác quay cuồng (chóng mặt)
• Cảm thấy không đứng vững  bằng chân được
• Cảm thấy buồn nôn (buồn nôn) hoặc ốm (nôn mửa)
• Nghe thấy tiếng chuông, tiếng gầm rú hoặc tiếng vo ve bên trong tai của bạn
• Bị giảm thính lực đột ngột

Các triệu chứng này thường xảy ra cùng một lúc và có thể kéo dài vài phút hoặc vài giờ, nhưng phổ biến nhất là kéo dài từ 2 đến 3 giờ.

Tình trạng này thường bắt đầu ở một bên tai, nhưng có thể lan sang cả hai tai theo thời gian.
Có thể mất một hoặc 2 ngày để các triệu chứng biến mất hoàn toàn. Bạn có thể cảm thấy mệt mỏi sau một cuộc tấn công.
Các triệu chứng khác nhau ở mỗi người, nhưng một cơn mất thính lực đơn thuần mà không kèm theo chóng mặt, là không phổ biến.
Các cuộc tấn công có thể xảy ra theo từng cụm hoặc vài lần trong tuần, hoặc chúng có thể cách nhau hàng tuần, hàng tháng hoặc hàng năm.

Tuổi và bệnh

Bệnh Ménière thường ảnh hưởng đến những người từ 20 đến 60 tuổi. Bệnh này không phổ biến ở trẻ em.
Bệnh Ménière có thể phát triển ở mọi lứa tuổi, nhưng có nhiều khả năng xảy ra với người lớn từ 40 đến 60 tuổi. Viện Quốc gia về Điếc và Rối loạn Giao tiếp Khác (NIDCD) ước tính rằng khoảng 615.000 người ở Hoa Kỳ hiện được chẩn đoán mắc bệnh Ménière và 45.500 trường hợp mới được chẩn đoán mỗi năm.

Sau một đợt, các dấu hiệu và triệu chứng được cải thiện và có thể biến mất hoàn toàn trong một thời gian. Theo thời gian, tần suất các đợt có thể giảm dần.
Các cơn chóng mặt có thể xảy ra đột ngột hoặc sau một thời gian ngắn kèm theo ù tai hoặc thính giác bị bóp nghẹt. Một số người sẽ có các cơn chóng mặt đơn lẻ cách nhau trong thời gian dài. Những người khác có thể trải qua nhiều cuộc tấn công gần nhau hơn trong một số ngày. Một số người bị bệnh Ménière bị chóng mặt đến mức mất thăng bằng và ngã.

Đi khám bác sĩ đa khoa nếu bạn có các triệu chứng của bệnh Ménière, chẳng hạn như chóng mặt dai dẳng hoặc mất thính lực.
Nếu bác sĩ của bạn cho rằng bạn mắc bệnh Ménière, họ có thể đưa ra phương pháp điều trị để giúp giảm các triệu chứng chóng mặt và lời khuyên về cách sống chung với tình trạng này.

Nguyên nhân nào gây ra các triệu chứng của bệnh Ménière?
Để hiểu nguyên nhân gây bệnh trước hết chúng ta cần biết về cơ quan thăng bằng của tai đó là mê nhĩ.
Mê nhĩ
Mê nhĩ bao gồm các kênh hình bán nguyệt (ống bán khuyên) tiền đình và ốc tai. Gồm bên ngoài là mê nhĩ xương chứa bên trong chúng là các ống và túi mỏng, dẻo (mê cung màng) chứa đầy endolymph.  Có tác dụng là cơ quan thăng bằng và thính giác.
Mê nhĩ màng chứa đầy một chất lỏng gọi là endolymph, trong các cơ quan thăng bằng, kích thích các thụ thể khi cơ thể di chuyển. Sau đó, các thụ thể sẽ gửi tín hiệu đến não về vị trí và chuyển động của cơ thể. Trong ốc tai, chất lỏng được nén lại để phản ứng với rung động âm thanh, kích thích các tế bào cảm giác gửi tín hiệu đến não.

Trong bệnh Ménière, sự tích tụ endolymph trong mê nhĩ cản trở sự cân bằng bình thường và các tín hiệu nghe giữa tai trong và não, chính vì thế tên tiếng việt của bệnh gọi là Sũng nước mê nhĩ. Sự bất thường này gây ra chóng mặt và các triệu chứng khác của bệnh Ménière.

Tại sao mọi người mắc bệnh Ménière?

Nhiều giả thuyết tồn tại về điều gì sẽ xảy ra gây ra bệnh Ménière, nhưng không có câu trả lời chắc chắn. Một số nhà nghiên cứu nghĩ rằng bệnh Ménière là kết quả của sự co thắt trong các mạch máu tương tự như những bệnh gây ra chứng đau nửa đầu. Những người khác nghĩ rằng bệnh Ménière có thể là hậu quả của nhiễm vi-rút, dị ứng hoặc phản ứng tự miễn dịch. Vì bệnh Ménière dường như có tính chất gia đình, nên nó cũng có thể là kết quả của các biến thể di truyền gây ra những bất thường về thể tích hoặc sự điều tiết của chất lỏng endolymph.

Làm thế nào để bác sĩ chẩn đoán bệnh Ménière?
Bệnh Ménière thường được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ tai mũi họng . Tuy nhiên, không có xét nghiệm xác định hoặc triệu chứng đơn lẻ mà bác sĩ có thể sử dụng để chẩn đoán. Chẩn đoán dựa trên tiền sử bệnh của bạn và sự hiện diện của:

• Hai hoặc nhiều đợt chóng mặt kéo dài ít nhất 20 phút mỗi đợt
• Ù tai
• Mất thính lực tạm thời
• Cảm giác đầy tai
• Một số bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra thính lực để xác định mức độ mất thính lực do bệnh Ménière gây ra. Để loại trừ các bệnh khác, bác sĩ cũng có thể yêu cầu chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) não hoặc kiểm tra sức khoẻ tổng thể.

Bệnh Ménière được điều trị như thế nào?

Bệnh Ménière hiện chưa có thuốc chữa khỏi, nhưng bác sĩ có thể đề xuất một số phương pháp điều trị dưới đây để giúp bạn đối phó với tình trạng bệnh.

Thuốc uống
Thuốc sẽ dùng điều trị các triệu chứng của bệnh, đa phần là chóng mặt và buồn nôn.
Thuốc theo toa như meclizine, diazepam, glycopyrrolate và lorazepam có thể giúp giảm chóng mặt và rút ngắn cơn.
Thuốc kháng histamine, giúp giảm buồn nôn nhẹ, nôn mửa và chóng mặt
Mục đích là đưa thuốc vào cơ thể bạn càng sớm càng tốt, ngay từ khi có dấu hiệu triệu chứng đầu tiên.

Thuốc tiêm.
Tiêm gentamicin kháng sinh vào tai giữa giúp kiểm soát chóng mặt nhưng làm tăng đáng kể nguy cơ mất thính lực vì gentamicin có thể làm hỏng các tế bào lông cực nhỏ ở tai trong giúp chúng ta nghe được. Thay vào đó, một số bác sĩ tiêm corticosteroid, loại thuốc này thường giúp giảm chóng mặt và không có nguy cơ mất thính giác.

Liệu pháp thay thế.
Mặc dù các nhà khoa học đã nghiên cứu việc sử dụng một số liệu pháp y tế thay thế trong điều trị bệnh Ménière, nhưng vẫn chưa có bằng chứng cho thấy hiệu quả của các liệu pháp như châm cứu hoặc bấm huyệt, thái cực quyền, hoặc bổ sung thảo dược như gingko biloba, niacin, hoặc củ gừng. Hãy nói với bác sĩ của bạn nếu bạn đang sử dụng các liệu pháp thay thế, vì chúng đôi khi có thể ảnh hưởng đến hiệu quả hoặc độ an toàn của các loại thuốc thông thường.


Bạn cũng có thể cần điều trị thêm về các triệu chứng:

• Ù tai
• Mất thính lực
• Mất thăng bằng (được điều trị bằng phục hồi chức năng tiền đình)

Chế độ ăn và bệnh Meinere

Hạn chế muối và thuốc lợi tiểu. Hạn chế muối trong chế độ ăn và uống thuốc lợi tiểu (thuốc nước) giúp một số người kiểm soát chóng mặt bằng cách giảm lượng chất lỏng cơ thể giữ lại, điều này có thể giúp giảm lượng chất lỏng và áp lực trong tai trong.
Thay đổi chế độ ăn uống và hành vi khác. Một số người cho rằng caffeine, sô cô la và rượu làm cho các triệu chứng của họ tồi tệ hơn và tránh hoặc hạn chế chúng trong chế độ ăn uống của họ. Không hút thuốc cũng có thể giúp giảm bớt các triệu chứng.
Đảm bảo giác ngủ đầy đủ, hạn chế stress cũng được đề xuất để làm giảm tình trạng xuất hiện bệnh.

Liệu pháp nhận thức.
Liệu pháp nhận thức là một loại liệu pháp trò chuyện giúp mọi người tập trung vào cách họ diễn giải và phản ứng với những trải nghiệm trong cuộc sống. Một số người nhận thấy rằng liệu pháp nhận thức giúp họ đối phó tốt hơn với tính chất bất ngờ của các cuộc tấn công và giảm lo lắng của họ về các cuộc tấn công trong tương lai.

Điều trị xung áp.
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) gần đây đã phê duyệt một thiết bị điều trị bệnh Ménière phù hợp với tai ngoài và cung cấp các xung áp suất không khí ngắt quãng đến tai giữa. Các xung áp suất không khí dường như tác động lên chất lỏng endolymph để ngăn ngừa chóng mặt.

Phẫu thuật. Phẫu thuật có thể được khuyến nghị khi tất cả các phương pháp điều trị khác không làm giảm được chóng mặt. Một số thủ tục phẫu thuật được thực hiện trên túi endolymphatic để giải nén nó. Một phẫu thuật khác có thể thực hiện là cắt dây thần kinh tiền đình, mặc dù trường hợp này ít xảy ra hơn.

Triển vọng cho người mắc bệnh Ménière là gì?

Các nhà khoa học ước tính rằng cứ 10 người thì có 6 người tự khỏi bệnh hoặc có thể kiểm soát chóng mặt bằng chế độ ăn uống, thuốc hoặc thiết bị. Tuy nhiên, một nhóm nhỏ những người mắc bệnh Ménière sẽ chỉ thuyên giảm khi trải qua phẫu thuật.

Bs. Nguyễn T. Ngọc Minh