Mất thính giác liên quan đến tuổi - Nghe kém tuổi già - Điếc tuổi già

Author: Bs. Nguyễn Thị Ngọc Minh

Post date:

Mất thính lực liên quan đến tuổi - Nghe kém tuổi già - Age-Related Hearing Loss - ngày càng tăng bởi tỷ lệ già hoá của dân số. Bệnh Nghe kém tuổi già này làm ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống nhưng diễn biến âm thầm của nó khiến người mắc hoàn toàn khó nhận thức về tình trạng bệnh của mình cho đến khi tình trạng mất thính lực ở mức độ nghiêm trọng và không thể cứu vãn.

Mất thính giác liên quan đến tuổi - Nghe kém tuổi già là gì?


Mất thính lực liên quan đến tuổi (Presbycusis)  Age-Related Hearing Loss - là mất thính giác dần dần xảy ra ở hầu hết chúng ta khi chúng ta già đi. Đây là một trong những điều kiện phổ biến nhất ảnh hưởng đến người lớn tuổi.
Mất thính lực liên quan đến tuổi ảnh hưởng đến 37% ở người tuổi 61 - 70 tuổi và 60% ở người 71 - 80 tuổi. Trên toàn thế giới, khoảng nửa tỷ người (gần 8% dân số) bị nghe kém.  Tình trạng người nghe kém tăng nhiều dẫn đến nỗi phải có chiến lược toàn cầu. Ngày Thế giới về Thính giác được tổ chức vào ngày 03/3 hàng năm nhằm nâng cao nhận thức về việc phòng bệnh điếc và giảm thính lực đồng thời nâng cao việc chăm sóc tai và thính giác khắp thế giới.
Người nghe kém không chỉ gặp khó khăn trong giao tiếp hàng ngyà mà còn có thể dẫn đến việc khó nghe và làm theo các chỉ dẫn lời khuyên của bác sĩ, khó tiếp cận các cảnh báo và khó nghe điện thoại, chuông cửa và báo động khói. Mất thính giác cũng có thể khiến bạn khó khăn khi thích nói chuyện với gia đình và bạn bè, dẫn đến cảm giác cô lập, đơn độc và suy giảm trí nhớ.

Mất thính lực liên quan đến tuổi - nghe kém tuổi già thường xảy ra ở cả hai tai, ảnh hưởng đến chúng như nhau. Nếu bạn mất thính lực do tuổi thì sự mất thính lực xảy ra là dần dần bạn có thể không nhận ra rằng bạn đã mất một số khả năng nghe nhất định.
 

Nguyên nhân mất thính lực tuổi già.

Có nhiều nguyên nhân của mất thính lực liên quan đến tuổi. Thông thường nhất, nó phát sinh từ những thay đổi bên trong tai, khi chúng ta già đi, nhưng nó cũng có thể là kết quả của những thay đổi ở tai giữa, hoặc từ những thay đổi phức tạp dọc theo đường thần kinh từ tai đến não.
Một số điều kiện bệnh lý, y tế, lối sống và thuốc cũng có thể đóng một vai trò làm thúc đẩy tình trạng này sớm và nặng hơn.

Để ngăn chặn và làm chậm sự xuất hiện của nghe kém chúng ta cần biết được cơ chế của nghe và chức năng của các bộ phận trong quá trình nghe.

Làm thế nào để chúng ta nghe?

Nghe phụ thuộc vào một loạt các sự kiện thay đổi từ vật lý sang tín hiệu điện, sóng âm thanh trong không khí thành tín hiệu điện của dây thần kinh. Dây thần kinh thính giác của bạn sau đó mang các tín hiệu này đến não của bạn thông qua một loạt các bước phức tạp.

1. Sóng âm đi vào tai ngoài và di chuyển qua ống tai, dẫn đến màng nhĩ.
2. Màng nhĩ rung do sóng âm thanh và gửi những rung động này đến hệ thống ba xương con ở tai giữa. Những xương này được gọi là xương búa, xương đe, xương bàn đạp, truyền âm và khuyêchs đại âm thanh.
3. Hệ thống xương con ở tai giữa rung động chuyển các xung động đến chất lỏng ở ốc tai của tai trong. Ốc tai có hình dạng như một con ốc sên và chứa đầy chất lỏng. Bên trong ốc tai có các phân vùng đàn khác nhau với các tầng màng nền. Trên các màng nền có các sợi lông là các cơ quan cảm thụ nghe.
4. Một khi các rung động làm cho chất lỏng bên trong ốc tai gợn sóng, sóng di chuyển hình thành dọc theo ốc tai. Sóng làm các tế bào cảm thụ nghe run động.
5. Khi các tế bào lông di chuyển lên xuống, các hình chiếu giống như lông bằng kính hiển vi (được gọi là Stereocilia), nằm trên đỉnh của các tế bào lông va vào cấu trúc và uốn cong quá mức. Cắt uốn làm cho các kênh giống như lỗ rỗng, nằm ở đầu của stereocilia, để mở ra. Khi điều đó xảy ra, các hóa chất lao vào các tế bào, tạo ra tín hiệu điện.
6. Dây thần kinh thính giác mang tín hiệu điện này đến não, biến nó thành một âm thanh mà chúng ta nhận ra và hiểu.

Nghe kém xảy ra khi có tổn thương ở bất kỳ vùng chức năng nào.
 

Tại sao chúng ta mất thính giác khi chúng ta già đi?


Nhiều yếu tố có thể góp phần làm mất thính giác khi bạn già đi. Có thể khó phân biệt mất thính lực liên quan đến tuổi với mất thính lực có thể xảy ra vì những lý do khác, chẳng hạn như tiếp xúc lâu dài với tiếng ồn.

Mất thính lực do tiếng ồn là do tiếp xúc lâu dài với các âm thanh quá ồn hoặc quá dài. Loại tiếp xúc với tiếng ồn này có thể làm hỏng các tế bào lông cảm giác trong tai bạn, thứ cho phép bạn nghe được. Một khi các tế bào lông này bị tổn thương, chúng không phát triển trở lại và khả năng nghe của bạn bị giảm đi mà không thể phục hồi.

Các tình trạng bệnh lý phổ biến hơn ở người già, chẳng hạn như:
Huyết áp cao
Bệnh tiểu đường
Bệnh tim mạch, đột quỵ, chấn thương, khối u não, nhiễm trùng vi khuẩn hoặc virus... cũng có thể góp phần làm mất thính giác.
Các loại thuốc độc hại cho các tế bào cảm giác trong tai của bạn (ví dụ, một số loại thuốc kháng sinh, thuốc điều trị ung thư, thuốc điều trị bệnh tim hóa trị) cũng có thể gây mất thính giác.


Hiếm khi, mất thính lực liên quan đến tuổi có thể được gây ra bởi những bất thường của tai ngoài hoặc tai giữa. Những bất thường như vậy có thể bao gồm giảm chức năng của màng nhĩ hoặc giảm chức năng của hệ thống ba xương con ở tai giữa.

Hầu hết những người lớn tuổi bị mất thính giác đều có sự kết hợp của cả mất thính lực liên quan đến tuổi và mất thính lực do tiếng ồn.


Làm sao để có thể ngăn ngừa mất thính lực liên quan đến tuổi?

Tại thời điểm này, các nhà khoa học không biết làm thế nào để ngăn ngừa mất thính lực liên quan đến tuổi. Tuy nhiên, bạn có thể tự bảo vệ mình khỏi mất thính lực do tiếng ồn bằng cách bảo vệ tai khỏi những âm thanh quá to và kéo dài quá dài. Điều quan trọng là phải nhận thức được các nguồn tiếng ồn gây hại tiềm năng, chẳng hạn như âm nhạc lớn, vũ khí, xe trượt tuyết, máy cắt cỏ và máy thổi lá. Tránh những tiếng động lớn, giảm lượng thời gian bạn tiếp xúc với tiếng ồn lớn và bảo vệ tai của bạn bằng phích cắm tai hoặc tai nghe.

Làm thế nào tôi có thể biết nếu tôi có vấn đề về thính giác?


Hãy tự hỏi mình những câu hỏi sau đây. Nếu bạn trả lời "có" cho ba câu hỏi trong số này trở lên, bạn có thể có vấn đề về thính giác và có thể cần phải kiểm tra thính lực của mình.:

Bạn có đôi khi cảm thấy xấu hổ khi gặp những người mới vì bạn phải cố gắng nghe không?

Bạn có cảm thấy bực bội khi nói chuyện với các thành viên trong gia đình vì bạn khó nghe thấy họ không?
 
Bạn có gặp khó khăn khi nghe hoặc hiểu đồng nghiệp, khách hàng hoặc khách hàng không?
 
Bạn có cảm thấy bị hạn chế hoặc hạn chế bởi vấn đề thính giác không?
 
Bạn có khó nghe khi đến thăm bạn bè, người thân, hàng xóm không?

Bạn có gặp khó khăn khi nghe trong phim hoặc trong rạp hát?

Vấn đề về thính giác có khiến bạn tranh cãi với các thành viên trong gia đình không?

Bạn có gặp khó khăn khi nghe TV hoặc radio ở mức đủ lớn đối với người khác không?

Bạn có cảm thấy bất kỳ khó khăn nào về thính giác sẽ hạn chế cuộc sống cá nhân hoặc xã hội của bạn không?

Bạn có gặp khó khăn khi nghe tiếng gia đình hoặc bạn bè khi cùng nhau ở nhà hàng không?


Phỏng theo: Newman, C.W., Weinstein, B.E., Jacobson, G.P., & Hug, G.A. (1990). Kiểm kê điểm chấp nhận thính giác dành cho người lớn [HHIA]: Tương quan về mức độ đầy đủ về tâm lý và đo thính lực. Tai nghe, 11, 430-433.

Tôi nên làm gì nếu tôi bị khó nghe?

Các vấn đề về thính giác có thể nghiêm trọng. Điều quan trọng nhất bạn có thể làm nếu cho rằng mình có vấn đề về thính giác là tìm lời khuyên từ nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Có một số kiểu chuyên gia có thể giúp bạn:
- Bác sĩ nội khoa
- Bác sĩ tai mũi họng
- Bác sĩ thính học
- Chuyên gia trợ thính.
Mỗi người có một loại hình đào tạo và chuyên môn khác nhau. Mỗi loại có thể là một phần quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe thính giác của bạn.
    Bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng là bác sĩ chuyên chẩn đoán và điều trị các bệnh về tai, mũi, họng và cổ. Một bác sĩ tai mũi họng, sẽ cố gắng tìm ra lý do tại sao bạn gặp khó khăn khi nghe và đưa ra các lựa chọn điều trị. Họ cũng có thể giới thiệu bạn đến một chuyên gia thính học khác, một nhà thính học.
    Một nhà thính học được đào tạo chuyên ngành về xác định và đo lường loại và mức độ mất thính giác. Một số chuyên gia thính học có thể được cấp phép để lắp máy trợ thính.
    Chuyên gia về máy trợ thính là người được cấp phép để tiến hành và đánh giá các bài kiểm tra thính giác cơ bản, đưa ra lời khuyên, cách lắp và kiểm tra máy trợ thính.


Những phương pháp điều trị và thiết bị nào có thể giúp ích?

Việc điều trị của bạn sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng mất thính lực, vì vậy một số phương pháp điều trị sẽ hiệu quả với bạn hơn những phương pháp khác. Có một số thiết bị và thiết bị hỗ trợ giúp bạn nghe rõ hơn khi bạn bị suy giảm thính lực. Dưới đây là những cái phổ biến nhất:

Máy trợ thính là dụng cụ điện tử bạn đeo trong hoặc sau tai (xem hình). Chúng tạo ra âm thanh to hơn. Để tìm máy trợ thính phù hợp nhất với bạn, bạn có thể phải thử nhiều loại. Hãy nhớ yêu cầu thời gian dùng thử với thiết bị trợ thính của bạn và hiểu các điều khoản và điều kiện của thời gian dùng thử. Làm việc với nhà cung cấp máy trợ thính của bạn cho đến khi bạn cảm thấy thoải mái với việc đeo và tháo máy trợ thính, điều chỉnh mức âm lượng và thay pin. Máy trợ thính thường không được các công ty bảo hiểm y tế chi trả, mặc dù một số có. Medicare không đài thọ máy trợ thính cho người lớn; tuy nhiên, các đánh giá chẩn đoán sẽ được bảo hiểm nếu chúng được bác sĩ chỉ định với mục đích hỗ trợ bác sĩ xây dựng kế hoạch điều trị. (Đọc tờ thông tin khoyte.com về Trợ thính để biết thêm thông tin)
Các kiểu máy trợ thính

Cấy ghép ốc tai điện tử. Cấy ghép ốc tai điện tử là thiết bị điện tử nhỏ được phẫu thuật cấy vào tai trong để giúp mang lại cảm giác âm thanh cho những người bị điếc nặng hoặc khiếm thính, đặc biệt là bệnh nhi điếc bẩm sinh. Ở người già, nếu tình trạng mất thính lực của bạn nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị cấy ghép điện cực ốc tai ở một hoặc cả hai tai. (Đọc tờ thông tin khoyte.com về Cấy ghép Ốc tai điện tử để biết thêm thông tin.)

Hệ thống thính giác cố định bằng xương bỏ qua ống tai và tai giữa, và được thiết kế để sử dụng khả năng truyền âm thanh tự nhiên của cơ thể bạn thông qua sự dẫn truyền của xương. Bộ xử lý âm thanh thu nhận âm thanh, chuyển nó thành rung động, sau đó chuyển các rung động qua xương sọ đến tai trong của bạn.

Thiết bị hỗ trợ nghe bao gồm thiết bị khuếch đại điện thoại và điện thoại di động, "ứng dụng" điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng và hệ thống mạch kín (hệ thống vòng nghe) ở nơi thờ tự, rạp hát và khán phòng. (Đọc tờ thông tin khoyte.com về Thiết bị Hỗ trợ cho Người bị Rối loạn Thính giác, Giọng nói, Giọng nói hoặc Ngôn ngữ để biết thêm thông tin.)
Đọc bằng môi hoặc đọc lời nói là một lựa chọn khác giúp những người có vấn đề về thính giác theo dõi bài nói đàm thoại. Những người sử dụng phương pháp này rất chú ý đến người khác khi họ nói chuyện bằng cách quan sát miệng và cử động cơ thể của người nói. Các huấn luyện viên đặc biệt có thể giúp bạn học cách đọc nhép hoặc đọc lời nói.
 

Bạn bè và gia đình của tôi có thể giúp tôi không?

Bạn và gia đình có thể làm việc cùng nhau để giúp cuộc sống với tình trạng khiếm thính dễ dàng hơn. Dưới đây là một số điều bạn có thể làm:
  • Nói với bạn bè và gia đình của bạn về tình trạng mất thính giác của bạn. Bạn kể càng nhiều bạn bè và gia đình, thì càng có nhiều người giúp bạn đối phó với tình trạng mất thính lực của mình.
  • Yêu cầu bạn bè và gia đình đối mặt với bạn khi họ nói chuyện để bạn có thể nhìn thấy khuôn mặt của họ. Nếu bạn quan sát khuôn mặt họ chuyển động và thấy biểu cảm của họ, điều đó có thể giúp bạn hiểu họ hơn.
  • Yêu cầu mọi người nói to hơn, nhưng không hét lên. Nói với họ rằng họ không cần phải nói chậm, chỉ cần rõ ràng hơn.
  • Tắt TV hoặc radio khi bạn không chủ động nghe.
  • Hãy chú ý đến tiếng ồn xung quanh bạn có thể làm cho việc nghe khó khăn hơn. Ví dụ, khi bạn đến một nhà hàng, đừng ngồi gần bếp hoặc gần một ban nhạc đang chơi nhạc. Tiếng ồn xung quanh khiến bạn khó nghe thấy mọi người nói chuyện.

Làm việc cùng nhau để nghe tốt hơn có thể khó khăn đối với tất cả mọi người trong một thời gian. Sẽ mất thời gian để bạn quen với việc quan sát mọi người khi họ nói chuyện và để mọi người quen với việc nói to hơn và rõ ràng hơn. Hãy kiên nhẫn và tiếp tục làm việc cùng nhau. Nghe tốt hơn là giá trị nỗ lực.

Những nghiên cứu gì đang được thực hiện?

Nhiều nghiên cứu về các nguyên nhân gây mất thính lực do tuổi tác, bao gồm cả các yếu tố di truyền. Một số nhà khoa học đang khám phá khả năng mọc lại các tế bào lông mới ở tai trong bằng cách sử dụng các liệu pháp điều trị bằng thuốc hoặc gen.
Công việc khác là khám phá các loại thuốc có thể làm giảm hoặc ngăn ngừa mất thính lực do tiếng ồn và do tuổi tác. Các nhà khoa học cũng đang phát triển và hoàn thiện các thiết bị có thể được sử dụng để giúp những người bị mất thính lực do tuổi tác.
 

Tôi có thể tìm thêm thông tin về mất thính lực do tuổi ở đâu?

Bs. Minh duy trì một danh sách các tổ chức cung cấp thông tin về các quá trình bình thường và rối loạn của thính giác, cân bằng, vị giác, khứu giác, giọng nói, giọng nói và ngôn ngữ.

Sử dụng các từ khóa sau để giúp bạn tìm các tổ chức có thể trả lời câu hỏi và cung cấp thông tin về mất thính lực do tuổi tác:

    Người lớn bị điếc
    Trợ thính
    Khó nghe
    Ù tai

Để biết thêm thông tin, liên hệ với chúng tôi tại:
Khoyte.com

Bs. Nguyễn Thị Ngọc Minh