Tăng động giảm chú ý ADHD ở trẻ mẫu giáo

Author: Bs Nguyễn Thị Ngọc Minh

Post date:

Cách phát hiện các dấu hiệu ADHD ở trẻ mẫu giáo
Cách bác sĩ chẩn đoán ADHD ở trẻ mẫu giáo
Hướng dẫn sàng lọc trẻ mẫu giáo mắc chứng ADHD
Các tùy chọn điều trị là gì?
 Đánh giá về mặt y tế bởi Neha Pathak, MD


Nếu bạn có con mới biết đi hoặc ở tuổi mẫu giáo, bạn biết chúng có thể rất hiếu động, chạy nhảy nhiều và khó ngồi yên. Nhưng khi hành vi đó quá gây rối hoặc khó quản lý, bạn có thể tự hỏi liệu có điều đáng lo ngại hay không?

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) là một rối loạn phát triển và hành vi thường bắt đầu xuất hiện ở trẻ em trong độ tuổi đi học. Nhưng các bác sĩ có thể chẩn đoán những đứa trẻ từ 3 tuổi trở lên. Trên thực tế, 1 trong 3 trẻ được chẩn đoán ADHD là trẻ mẫu giáo.


Cách phát hiện các dấu hiệu ADHD ở trẻ mẫu giáo

Một số trẻ phát triển nhanh hơn các dấu hiệu có thể kể đến của ADHD như hiếu động thái quá, bốc đồng và không chú ý. Nhưng nghiên cứu cho thấy rằng những đứa trẻ xuất hiện các triệu chứng khoảng 3 tuổi có thể tiếp tục đáp ứng các tiêu chí chẩn đoán khi chúng 13 tuổi.

Điều quan trọng là bạn phải quan sát hành vi của con mình và xem hành vi đó có phù hợp với lứa tuổi của chúng hay không. Nếu không, không bao giờ là quá sớm để nhận trợ giúp.

Các dấu hiệu của ADHD ở trẻ mẫu giáo có thể bao gồm:
  • Không thích các hoạt động kéo dài từ 5 phút trở lên.
  • Nói nhiều và gây ồn ào hơn các bạn cùng lứa tuổi.
  • Mất hứng thú với các hoạt động rất nhanh chóng.
  • Thường xuyên leo trèo.
  • Thường xuyên bị thương do di chuyển quá nhanh.
  • Cư xử liều lĩnh theo những cách có thể dẫn đến tình huống nguy hiểm.
  • Cư xử bạo lực, thô lỗ ở nhà trẻ hoặc trường mầm non.
  • Không chú ý đến chi tiết.
  • Không làm theo hướng dẫn.
  • Không thể đợi đến lượt họ.
  • Thường xuyên ngắt lời người khác.

Cách bác sĩ chẩn đoán ADHD ở trẻ mẫu giáo

Khi bác sĩ nhi khoa xem xét các triệu chứng ADHD của con bạn, họ cũng có thể muốn loại trừ các vấn đề sức khoẻ khác như về thị lực, thính giác và giấc ngủ và các bệnh lý về nội tiết cũng như thần kinh, vì chúng đó có thể gây ra các triệu chứng giống như tăng động giảm chý ý ADHD.

Trẻ em thường cần có các dấu hiệu của ADHD trong ít nhất 6 tháng để được chẩn đoán. Các dấu hiệu nên xuất hiện cả ở nhà và ở trường, nhà trẻ, hoặc khi vui chơi. Nếu bạn nhận thấy các triệu chứng ở nhà, hãy hỏi người chăm sóc trẻ hoặc giáo viên mầm non quan sát kỹ xem có thấy những điều tương tự không.

ADHD nặng có thể khiến con bạn khó học ở trường cũng như cản trở sự kết bạn và hoà đồng của con. Trong một số trường hợp hiếm hoi, những đứa trẻ có hành vi quá quậy phá sẽ bị đình chỉ nhà trẻ và cấm tham gia các buổi chơi.

Nếu bạn cho rằng con mình bị ADHD, hãy nói chuyện với một chuyên gia được đào tạo quen thuộc với các rối loạn phát triển của trẻ. Đây có thể là bác sĩ nhi khoa, bác sĩ tâm thần trẻ em, nhân viên xã hội lâm sàng hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần khác.

Chìa khoá cho điều trị tăng động giảm chú ý ở trẻ.

Các chuyên gia cho biết chẩn đoán sớm và điều trị không dùng thuốc là chìa khóa ở trẻ mẫu giáo bị tăng động giảm chú ý ADHD.
Khi não bộ của trẻ trong những năm đầu phát triển, cha mẹ và các chuyên gia có thể dạy các kỹ năng tư duy, phản ứng, học tập và hành vi tích cực. Trẻ cũng có thể xây dựng các kỹ năng đối phó quan trọng trong thời gian này.
Ngoài ra khi trẻ được phát hiện và điều trị sớm sẽ làm giảm các hậu quả do bệnh lý mang lại như chấn thương tâm lý hoặc các trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu. Các trải nghiệm và ký ức khó khăn có thể dẫn đến tình trạng phức tạp trong tâm lý hoặc làm phát triển bệnh lý tâm lý kép phối hợp cùng ADHD trên một cá thể. Ví dụ như trẻ có thể xuất hiện tình trạng trầm cảm kết hợp tăng động giảm chú ý, hoặc tự kỷ kết hợp tăng động giảm chú ý... Những điều này làm cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Phát hiện, điều trị sớm  có thể giúp chúng lớn lên để học tốt hơn ở trường và trong các tình huống xã hội và ít để lại hậu quả.

Hướng dẫn sàng lọc trẻ mẫu giáo mắc chứng ADHD

Các bác sĩ thực hiện một số hoặc tất cả các bước sau để chẩn đoán ADHD ở trẻ mẫu giáo:
  • Đánh giá chi tiết về lịch sử y tế và hành vi của con bạn ở nhà và trường học
  • Xem xét các dấu hiệu và triệu chứng liên quan
  • Nói chuyện với hoặc quan sát con bạn trực tiếp
  • Bảng câu hỏi để đánh giá hành vi của con bạn
  • Bài kiểm tra tâm lý để kiểm tra kỹ năng tư duy và học tập
  • Kiểm tra sức khỏe cho các tình trạng khác ngoài ADHD

Các tùy chọn phương pháp điều trị ADHD là gì?

Các chuyên gia khuyến nghị liệu pháp hành vi thay vì dùng thuốc kích thích là phương pháp điều trị đầu tiên cho trẻ mẫu giáo mắc chứng ADHD. Bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến một nhà trị liệu chuyên về ADHD ở nhóm tuổi này.

Bạn cũng có thể cần được tư vấn và tự đào tạo để giúp con bạn vượt qua quá trình này. Tư vấn có thể cung cấp cho bạn những cách để dạy con bạn những kỹ năng và hành vi mà chúng cần. Điều này có thể giúp chúng ở trường và trong các mối quan hệ của chúng với những đứa trẻ khác. Nó cũng có thể giúp con cải thiện lòng tự trọng và khả năng kiểm soát bản thân.

Nếu con bạn dưới 5 tuổi, não của chúng đang trong những năm đầu phát triển. Các chuyên gia cho rằng đây là thời điểm lý tưởng để bạn tác động tích cực đến hành vi của con mình và khắc phục các triệu chứng ADHD của chúng dưới sự giám sát của bác sĩ trị liệu.

Các liệu pháp điều trị có thể bao gồm.

Chơi trị liệu. Một nhà trị liệu khuyến khích con bạn nói về cảm xúc của chúng trong các buổi chơi hoặc các hoạt động vui chơi khác.

Liệu pháp ngôn ngữ. Các chuyên gia nói chuyện với trẻ nhỏ để điều trị chứng rối loạn cảm xúc hoặc tâm thần của chúng. Phụ huynh có thể học cách sử dụng các bài tập ở nhà, giữa các buổi học.
Việc đào tạo của cha mẹ có thể khó, cần nhiều nỗ lực và thời gian. Nhưng lợi ích có thể được đền đáp về lâu dài. Bạn có thể phải gặp chuyên gia trị liệu hành vi trong nhiều buổi và dành thời gian để dạy các kỹ năng và chiến lược cho con bạn ở nhà.

Nếu các triệu chứng của con bạn quá nghiêm trọng để có thể hưởng lợi từ liệu pháp hành vi, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kích thích tăng cường chất dẫn truyền thần kinh trong não. Trẻ em chỉ bắt đầu dùng những loại thuốc này từ 4 tuổi trở lên.

Bác sĩ của con bạn sẽ bắt đầu dùng thuốc với liều lượng thấp và thay đổi loại thuốc hoặc liều lượng nếu cần thiết. Các chuyên gia khuyến cáo rằng trẻ mẫu giáo ngừng thuốc ADHD sau 6 tháng để bác sĩ có thể kiểm tra xem chúng có hoạt động hay không. Nếu cần, bác sĩ có thể tiếp tục cho bạn dùng thuốc.


Bs Nguyễn Thị Ngọc Minh

SOURCES:

Children and Adults with Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (CHADD): “Preschoolers and ADHD.”

American Academy of Pediatricians: “Preschool ADHD Diagnosis and Stimulant Use Before and After the 2011 AAP Practice Guideline,” “ADHD: Clinical Practice Guideline for the Diagnosis, Evaluation, and Treatment of Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in Children and Adolescents.”

Kennedy Krieger Institute: “Is it ADHD or Typical Toddler Behavior? Ten Early Signs of ADHD Risk in Preschool Age Children.”

Childmind.org: “Preschoolers and ADHD.”

CDC: “Parent Training in Behavior Management for ADHD.”